Đối với cơ thể của bạn, đặc biệt là cơ bắp, nguồn năng lượng giúp mọi thứ có thể hoạt động được chính là ATP. Adenosine triphosphate (ATP) là cách sinh hóa để lưu trữ và sử dụng năng lượng hàng ngày. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ những kiến thức bổ ích về ATP cũng như vai trò của nó trong việc tập luyện hàng ngày.

I. ATP LÀ GÌ ?

ATP (thường được gọi là Adenosine triphosphate) là phương pháp mà cơ thể sử dụng để lưu trữ và sử dụng năng lượng. ATP là phân tử mang năng lượng, có chức năng vận chuyển năng lượng đi khắp cơ thể để tế bào sử dụng. Đây chính là tiền đề cho mọi hoạt động thường ngày của chúng ta.

Hiểu một cách đơn giản nhất, ATP trong cơ thể của chúng ta được ví như tiền trong cuộc sống. Tất cả những hoạt động dù là nhỏ nhất trong cơ thể con người cũng phải "tiêu" ATP. Điều đó cũng có nghĩa là chúng ta cũng cần liên tục "kiếm" ATP để duy trì các hoạt động thường ngày.

Lượng ATP được dự trữ trong cơ bắp không nhiều. Chính vì vậy, để có một cơ bắp khỏe mạnh lâu dài thì cần phải phục hồi và duy trì ATP đầy đủ. Năng lượng dùng để phục hồi ATP được phân giải từ các thành phần tinh bột, đạm , chất béo.

II. ATP TỔNG HỢP NHƯ NÀO ?

ATP được tổng hợp từ 3 hệ thống làm việc khác nhau, bao gồm hệ photphagen, hệ lactic và hệ oxy. Trong đó, hệ photphagen và hệ lactic là hệ yếm khí (không có sự tham gia của oxy), hệ oxy là hệ hiếu khí.

1. Hệ Phosphagen

Đây là hệ thống có thể cung cấp năng lượng ngay lập tức cho cơ thể qua việc sử dụng trực tiếp một lượng ATP nhỏ được lưu trữ sẵn trong cơ bắp. Hệ thống này sẽ đóng vai trò chủ đạo trong việc cung cấp năng lượng cho các hoạt động ở cường độ cực cao và trong khoảng thời gian ngắn.

Hệ phosphagen là hệ có khả năng cung cấp năng lượng nhanh nhất trong 3 hệ. Tuy nhiên, hệ Phosphagen chỉ cung cấp ATP trong thời gian ngắn nên những hoạt động lâu hơn và đòi hỏi tính bền bỉ thì cần có sự tham gia của những hệ khác.

Những hoạt động sử dụng hệ năng lượng Phosphagen: Chạy ngắn, nhảy, nâng tạ,…

2. Hệ Lactic

Trong các hoạt động thể chất dài hơn thì cơ thể cần sử dụng năng lượng để tái tổng hợp ATP bằng cách phân giải yếm khí đường glucose. Phản ứng này sẽ sinh ra axit lactic gây mệt mỏi cơ bắp. Hệ năng lượng này có tên là hệ Lactic.

Cơ chất của hệ năng lượng này là glycogen dự trữ trong cơ, glucose trong máu chuyển vào cơ, và glucose từ gan vận chuyển vào máu. Hệ năng lượng này có công suất nhỏ hơn hệ Phosphagen và lớn hơn hệ oxy. Trong hoạt động tối đa, sự phân giải glycogen yếm khí cũng chỉ xảy ra không quá 25% lượng glycogen dự trữ. Do vậy dung lượng của hệ năng lượng lactic cũng không quá lớn.

Hệ năng lượng này bắt đầu hoạt động ngay từ lúc co cơ nhưng đạt công suất lớn nhất sau 30-40 giây. Do đó hệ lactic có vai trò quyết định trong việc cung cấp năng lượng cho các hoạt động kéo dài từ 20s đến vài phút.

Trong hoạt động của hệ lactic, lượng glycogen trong cơ và trong gan không bao giờ được sử dụng đến mức cạn kiệt. Năng lượng hệ lactic hạn chế không phải do trữ lượng glycogen ít mà là do axit lactic sinh ra đã ức chế các men phân giải glycogen.

Những hoạt động sử dụng hệ năng lượng Lactic: Chạy dài, bơi, tennis, đá bóng,..

3. Hệ Oxy

Trong các hoạt động cơ bắp có công suất không lớn kéo dài nên được cung cấp oxy đầy đủ. Để đạt được điều này, cơ thể sử dụng phản ứng oxy hóa các chất như: đường, protein và chất béo để cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động. Hệ năng lượng này chính là hệ năng lượng oxy.

Hệ năng lượng oxy thường sử dụng hai chất chính cho hoạt động co cơ là đường và chất béo. Trong khi đói, protein cũng có thể được chia thành các axit amin và được sử dụng để tạo ra ATP. Hệ năng lượng oxy sẽ sử dụng tinh bột để phân giải trước, sau đó đến chất béo và cuối cùng là protein nếu cần thiết. Đường và chất béo khi phân giải sẽ có công suất và dung lượng năng lượng khác nhau.

Oxy hóa đường tương đương với quá trình thủy phân glucose trong hệ lactic. Hệ Oxy hóa đường phụ thuộc vào trữ lượng glycogen ở cơ và gan và khả năng tái tạo glucose từ các chất khác với dung lượng lớn như axit lactic, axit amin, axit pyruvic … của gan.

Hệ năng lượng oxy phân giải chất béo sẽ sản sinh nhiều năng lượng hơn so với oxy hóa đường. Lý giải cho điều này là bởi khi mỡ trong cơ thể có trữ lượng rất lớn, thường chiếm từ 15 – 30% khối lượng cơ thể, cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể hoạt động liên tục kéo dài đến cả hàng chục ngày.

Tuy nhiên, tỷ lệ đường và mỡ bị oxy hóa đều phụ thuộc vào công suất của hoạt động ưa khí. Công suất càng lớn thì sẽ oxy hóa đường nhiều, công suất nhỏ thì sẽ oxy hóa mỡ nhiều. Để hỗ trợ kèm cùng tập gym bạn nên đặc biệt chú ý về hệ năng lượng này.

Những hoạt động sử dụng hệ năng lượng Lactic: Chạy bền, bơi, đá bóng,..

III. TẠI SAO CẦN DUY TRÌ ATP KHI TẬP GYM ?

Đối với những người tập thể hình, cơ bắp và sự chuyển hóa năng lượng là điều vô cùng quan trọng. Chính vì vậy, ATP rất quan trọng trong việc tập luyện thể dục thể thao hàng ngày. Đồng thời, việc duy trì và nạp đủ ATP cũng tác động rất tốt đến sức khỏe của người tập gym nói riêng cũng như người bình thường nói chung.

Đối với những người tập tạ nặng, việc duy trì năng lượng ATP giúp cơ bắp không bị thiếu hụt năng lượng và còn hỗ trợ trong việc phát triển cơ bắp tối đa. Đối với những người tập tạ nặng hay như các bodybuilder việc duy trì năng lượng ATP từ các chất tự nhiên thường rất khó do nhu cầu sử dụng cao và nhiều trong các buổi tập. Bổ sung ATP bằng các thực phẩm chức năng có chứa Creatine luôn là sự lựa chọn của rất nhiều gymer trên toàn thế giới !

=> Tham khảo: https://wheysinhvien.com/tim-kiem.html?keyword=creatine

Trên đây là những thông tin căn bản nhất về ATP cũng như vai trò của chúng đối với cơ thể. Hi vọng những kiến thức bổ ích này sẽ giúp bạn hiểu thêm về ATP và có được thân hình như ý !